Çalışmanın Amacı ve Metodu
Müziğin yazı ve ses kaydı yoluyla sonraki dönemlere aktarılmasının öneminden ve bu süreçlerden önceki paragraflarda bahsetmiştik. Bu çalışmada, bazı taş plaklardaki perde arkasında kalmış, notasına ulaşamadığımız 10 şarkıyı kayıtlardan dinleyerek notaya almak suretiyle arşivlerimize yeniden kazandırmayı amaçladık.
Bu çalışmaya konu olan eserlerin tamamı MUS2 2.1.5 programı ile yazılmıştır. İcracıların eserlerin iskeleti haricinde yaptıklarını düşündüğümüz süslemeler notaya fazla aksettirilmemiş, ekseriyetle daha sade hallerinin yazımı tercih edilmiştir. Eğer plaklara ulaşılabilmişse kondisyonlarına dair bilgiler ve plak etiketlerinin fotoğrafları verilmiş, kayıtta çalan icracılardan tespit edilebilenler yazılmıştır. Eserlerin bestecisi, güftecisi, makamı, usulü gibi ayrıntıları verilmiş; form ve makam yönlerinden analizleri yapılmıştır. Şarkıların güftelerinde, anlamları bilinmemesi muhtemel kelimeler, Kubbealtı Lugatı'ndan (Kubbealtı Akademisi, 2022) yararlanılarak açıklanmıştır. Makam analizleri için Yakup Fikret Kutluğ'un Türk Musikisi'nde Makamlar (2000) ve H. Sadeddin Arel'in Türk Musikisi Nazariyatı Dersleri (1991) kitaplarından; güfte ve bestecilerin tespitinde Mustafa Rona'nın 20. Yüzyıl Türk Musikisi (1970) kitabından, Yılmaz Öztuna'nın Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi (1990)'nden, Ahmed Avni Konuk'un Hanende (1900) mecmuasından ve Hilmi Yücebaş'ın Şair Eşref (1984) kitabından yararlanılmıştır. Form analizleri için de Alaeddin Yavaşca'nın Türk Mûsıkîsi'nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri (2002) ve Nazmi Özalp'in Türk Musikisi Beste Formları (1992) isimli kitaplarından yararlanılmıştır. Eserlerin sonlarında yer alan karekodlar, notaların yazımında referans alınan kayıtlara ulaşabilmeyi mümkün kılacaktır. Notaya alınan bu ve bunlar gibi başka eserlerin bu tezle sınırlı kalmayacağını, yakın gelecekte tarafımızca yayımlanacağını belirtmek isteriz.
Çalışmamıza konu olan taş plak kayıtlarının büyük bir kısmı halihazırda dijitalize edilmiş kayıtlar iken, bir kısmı tarafımızdan kaydedilmek suretiyle dijitalleştirilmiştir. Kaydın en doğal halini muhafaza etmek amacıyla yansımanın en aza indirildiği, kayıt cihazına girecek dış sesin en aza indirildiği stüdyo ortamında, en yüksek çözünürlük ve yineleme hızında mikrofonların sesin çıkışına dik yerleştirildiği bir metotla alınmıştır. Kayıtlar farklı özelliklerdeki üç mikrofon ile eşzamanlı olarak yapılmış, daha sonra en iyi sonucu alabilmek adına bu üç kayıt düzenlenerek birleştirilmiştir.
Tezin tamamına ekler kısmında dosya halinde ulaşabilirsiniz.
Bu çalışmaya konu olan eserlerin tamamı MUS2 2.1.5 programı ile yazılmıştır. İcracıların eserlerin iskeleti haricinde yaptıklarını düşündüğümüz süslemeler notaya fazla aksettirilmemiş, ekseriyetle daha sade hallerinin yazımı tercih edilmiştir. Eğer plaklara ulaşılabilmişse kondisyonlarına dair bilgiler ve plak etiketlerinin fotoğrafları verilmiş, kayıtta çalan icracılardan tespit edilebilenler yazılmıştır. Eserlerin bestecisi, güftecisi, makamı, usulü gibi ayrıntıları verilmiş; form ve makam yönlerinden analizleri yapılmıştır. Şarkıların güftelerinde, anlamları bilinmemesi muhtemel kelimeler, Kubbealtı Lugatı'ndan (Kubbealtı Akademisi, 2022) yararlanılarak açıklanmıştır. Makam analizleri için Yakup Fikret Kutluğ'un Türk Musikisi'nde Makamlar (2000) ve H. Sadeddin Arel'in Türk Musikisi Nazariyatı Dersleri (1991) kitaplarından; güfte ve bestecilerin tespitinde Mustafa Rona'nın 20. Yüzyıl Türk Musikisi (1970) kitabından, Yılmaz Öztuna'nın Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi (1990)'nden, Ahmed Avni Konuk'un Hanende (1900) mecmuasından ve Hilmi Yücebaş'ın Şair Eşref (1984) kitabından yararlanılmıştır. Form analizleri için de Alaeddin Yavaşca'nın Türk Mûsıkîsi'nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri (2002) ve Nazmi Özalp'in Türk Musikisi Beste Formları (1992) isimli kitaplarından yararlanılmıştır. Eserlerin sonlarında yer alan karekodlar, notaların yazımında referans alınan kayıtlara ulaşabilmeyi mümkün kılacaktır. Notaya alınan bu ve bunlar gibi başka eserlerin bu tezle sınırlı kalmayacağını, yakın gelecekte tarafımızca yayımlanacağını belirtmek isteriz.
Çalışmamıza konu olan taş plak kayıtlarının büyük bir kısmı halihazırda dijitalize edilmiş kayıtlar iken, bir kısmı tarafımızdan kaydedilmek suretiyle dijitalleştirilmiştir. Kaydın en doğal halini muhafaza etmek amacıyla yansımanın en aza indirildiği, kayıt cihazına girecek dış sesin en aza indirildiği stüdyo ortamında, en yüksek çözünürlük ve yineleme hızında mikrofonların sesin çıkışına dik yerleştirildiği bir metotla alınmıştır. Kayıtlar farklı özelliklerdeki üç mikrofon ile eşzamanlı olarak yapılmış, daha sonra en iyi sonucu alabilmek adına bu üç kayıt düzenlenerek birleştirilmiştir.
Tezin tamamına ekler kısmında dosya halinde ulaşabilirsiniz.
