Saz Eseri Peşrev - Petraki (Ona Atfediliyor) - Hüseyni Aşiran

[oguzyuvanc]

Eser:

Hüseyni Aşiran Peşrev​

Bestekâr:

Petraki (Petros Peloponnesios) ancak tereddütlü​

Güfte Sâhibi:

Yok​

Makam:

Hüseyni Aşiran​

Form:

Peşrev​

Usûl:

Sakil​

Güfte:

-​

Kaynak:

Rediscovered musical treasures : exegeses of secular oriental music / ed. and transcribed from post-Byzantine music manuscripts into staff notation by Thomas Apostolopoulos and Kyriakos Kalaitzidis​

​

Diğer Bilgiler:

bu eserin bestekârına soru işareti koysak daha iyi olabilir, kaynakta "tentatively" yani "tereddütle" Petraki'ye atfedildiği yazılmış.​

​

​

 

[Derûnhân]

@Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî

Bir soralım, bu eserin bestekârıyla ilgili bir bilginiz var mıdır?

 

[oguzyuvanc]

Hocam , Petros Peloponesios 1778 yılında vebadan , genç yaşta (37-38) ölen bir rum Bestekar-icracı. Osmanlı kaynaklarında Hırsız Petro diye geçiyormuş. Çünkü, dinlediği eserleri hemen notaya alırmış. Öldüğü zaman müslümanlar dahil müzisyenlerin çok üzüldüğü hatta mezarı başında Mevlevilerin Ney çaldığına dair rivayet var. Benim bildiğim ondan kalan musikimize ait üç yazma nota koleksiyonu var. Bunun dışında ayrıca ortodoks kilise musikisi eserleri de var. Ama haliyle o konu benim ilgi alanımın dışında kalıyor.
Asıl ilgi çekici tarafı , eski Bizans notasyonu kullanırken , eserlerin makam ,usül ,terkiplerini de bildirmesi. Bu da Kalaitzidis'in kitabından okuduğum kadarıyla ,hem eserlerin çevirisini kolaylaştırıyor, hem de bestekar dahil mümkün oldukça eserlerin künyesini de verdiği için araştırmayı çok kolaylaştırıyor.
Daha önceden de Rumlarca notaya alınmış musiki eserlerimiz var. Mesela 15.yy 'da bir eser , 16.yy 'da(1572 Meragi'ye atfedilen Hüseyni-Hüzzam Tasnif ya da klasik sözlü eserlerimize dair 1680 lere ait Gritsanis 8 yazması gibi.. Ama bunlar da usül , makam gibi unsurlar çoğunlukla belirtilmemiş ya da 15.16 yy yazmalarında sözler öyle çarpık yazılmış ki, eserin asıl sözlerini çıkarmak belki de imkansız.
Böylece 19. yy öncesi musiki nota kaynaklarımıza bir tanesi daha eklendi.
Ben biraz iyimser tabiatlıyım. Zaman içinde başka şeyler de ortaya çıkacak diye umuyorum.
Zira son 10 yılda iki bilinmeyen kaynağa ulaştık: Rum notaları ve Kantemiroğlu edvarı Tahran nüshası(burada 20 ilave eser var) ayrıca Kevseri Mecmuası notaları da yayınlandı.
Sizler isterseniz, naçizane ,elimden geldikçe bu tip kaynaklar üzerine paylaşım yapmak istiyorum
Rum -bizans notaları için baş kaynağım:

Kyriakos Kalaitzidis

Post-Byzantine Music Manuscripts as a Source for Oriental Secular Music (15th
Post-Byzantine Music Manuscripts as a Source for Oriental Secular Music (15th to Early 19th Century) eBook (2012) / 978-3-89913-947-1 - Volume (2012) - Issue | Nomos eLibrary
Kitap artık ücretsiz indirilebiliyor.
Saygılarımla

 

[oguzyuvanc]

Petros'un yazdığı üç kaynak:

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Soru işaretine hacet yok. Aynı kişidir. Bazen “Tiryaki” diye de yazmışlardır. Bir istinsah hatasıdır. Oğuz Bey Petraki hakkında var olan bilgileri burada özetlemişler, teşekkür ederiz.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Biz bu zata Petraki Kebir deriz (Petrâki-i Kebîr de olabilir). Böyle yazmak daha iyi olur:

 

[oguzyuvanc]

Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî Hocam, sorunun size sorulduğunu farketmemişim. Sonradan gördüm.Kusura bakmayın
İşlerim biraz yoğun ,arada sürçi lisan edersek affola...

 

[Derûnhân]

Sizler isterseniz, naçizane ,elimden geldikçe bu tip kaynaklar üzerine paylaşım yapmak istiyorum

Estağfirullah. Bu site zâten tam bu tür şeyler için var. Tam yerindesiniz yâni . Şimdiden teşekkürler.

Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî Hocam, sorunun size sorulduğunu farketmemişim. Sonradan gördüm.Kusura bakmayın
İşlerim biraz yoğun ,arada sürçi lisan edersek affola...

Estağfirullah. Burada ben biraz önyargılı davrandım. Siz bestekâr olarak bir soru işâreti bırakınca, ben de büyük ihtimal ile bileceğini düşündüğüm Harun Bey'e sormak istedim sizi atlayarak. Ama sonra gördük ki siz zâten bilgiliymişsiniz. Bilginin kimden geldiğinin önemi yok, yeter ki o bilgi gelsin . Burada hepimiz her bilgi paylaşana minnettârız. Özetleme için teşekkürler.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Rica ederiz, katkılarınızın devamını bekliyoruz

 

[Levent Çelik]

Bizim Neyzen Petraki (Tiryaki) bu.
Galata'da ayinlere iştirak edermiş. Dervişlere hem ney hem de musıki dersleri verirmiş.

 

[efrūḫte]

Soru işaretine hacet yok. Aynı kişidir. Bazen “Tiryaki” diye de yazmışlardır. Bir istinsah hatasıdır. Oğuz Bey Petraki hakkında var olan bilgileri burada özetlemişler, teşekkür ederiz.

Oğuz Bey zamanında soru işaretini bu yüzden mi koymuştur bilemem ancak bu eserin bestekârına soru işareti koysak daha iyi olabilir, kaynakta "tentatively" yani "tereddütle" Petraki'ye atfedildiği yazılmış. Tabii buna rağmen Harun Bey @Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî Petraki'nin olduğuna eminse bir şey diyemem, o daha iyi bilir.

 

[Derûnhân]

Not alarak cümlenizi koydum ilk mesaja, bu şekilde gören bilgilenmiş olur.

Sanırım neredeyse eski dönem her eser için 100% emin olmak imkansız. Büyük ihtimal tek kaynak olduğundan, o yüzden böyle demiş olabilir yazar.

 

[efrūḫte]

Not alarak cümlenizi koydum ilk mesaja, bu şekilde gören bilgilenmiş olur.

Sanırım neredeyse eski dönem her eser için 100% emin olmak imkansız. Büyük ihtimal tek kaynak olduğundan, o yüzden böyle demiş olabilir yazar.

Her şeyden önce teşekkürler.
Eski dönem eserler konusunda haklısınız tabii ki. Ancak kaynak yazı Meragî'ye atfedilen ve makâmı verilmeyen bir esere bile "tentatively" yazmayıp buna yazıyorsa bence tek kaynak olmasından değildir; zaten bu tür yazılar genellikle mantıksal bir uyuşmazlığı ifade eder, mesela o meşhur Evcâra Saz Semaisinin, Evcâra'nın terkîbinden önce yaşamış olan Dilhayat Hanım'a atfedilmesi gibi. Tabii burada makâmla ya da usûlle ilgili bir problem olduğunu düşünmüyorum, ama emin olmamaktan daha ciddi bir durum olduğu aşikar.
Ancak zaten "soru işaretine hacet yok" diyen Harun Bey'in bu konuda fikrini almadan bestekâr bilgisinin değişmesini istemem, o yüzden galiba şu an daha fazla bir şey söylememin bir anlamı yok.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Benim izahım eserin bestekarının kim olduğu hakkında değil, bestekarın ismi hususundadır Bu eserle ilgili bir tetkikatım olmadığı için bir şey söylemem pek mümkün değil..

 

[Derûnhân]

O halde atfen mi diyelim "tentatively" olduğu için? @efrūḫte

Soru işâreti koyamıyoruz çünkü Windows sistemleri dosya isimlerinde bunu kabul etmiyor.

 

[efrūḫte]

O halde atfen mi diyelim "tentatively" olduğu için? @efrūḫte

Soru işâreti koyamıyoruz çünkü Windows sistemleri dosya isimlerinde bunu kabul etmiyor.

Bu tür eserlerin sistemde nasıl düzenlendiğini siz benden daha iyi bilirsiniz, size o uygun geliyorsa bana da uygundur.

Ben sâdece kaynak yazıyı okumuş biri olarak yazarın notunun ciddiye alınması gerektiğini düşünüyorum, çünkü yazarın böyle bir not düştüğü tek eser budur, bir de 14. yüzyıl sonundan kalma olduğu belirtilen, yâni değişmeden gelmesi neredeyse imkansız olan bir parça varken.

 

[Derûnhân]

Tek eser olması dediğiniz gibi kayda değer. "Petraki (Ona Atfediliyor)" şeklinde düzenledim.

 

[arda28]

Hocam , Petros Peloponesios 1778 yılında vebadan , genç yaşta (37-38) ölen bir rum Bestekar-icracı. Osmanlı kaynaklarında Hırsız Petro diye geçiyormuş. Çünkü, dinlediği eserleri hemen notaya alırmış. Öldüğü zaman müslümanlar dahil müzisyenlerin çok üzüldüğü hatta mezarı başında Mevlevilerin Ney çaldığına dair rivayet var. Benim bildiğim ondan kalan musikimize ait üç yazma nota koleksiyonu var. Bunun dışında ayrıca ortodoks kilise musikisi eserleri de var. Ama haliyle o konu benim ilgi alanımın dışında kalıyor.
Asıl ilgi çekici tarafı , eski Bizans notasyonu kullanırken , eserlerin makam ,usül ,terkiplerini de bildirmesi. Bu da Kalaitzidis'in kitabından okuduğum kadarıyla ,hem eserlerin çevirisini kolaylaştırıyor, hem de bestekar dahil mümkün oldukça eserlerin künyesini de verdiği için araştırmayı çok kolaylaştırıyor.
Daha önceden de Rumlarca notaya alınmış musiki eserlerimiz var. Mesela 15.yy 'da bir eser , 16.yy 'da(1572 Meragi'ye atfedilen Hüseyni-Hüzzam Tasnif ya da klasik sözlü eserlerimize dair 1680 lere ait Gritsanis 8 yazması gibi.. Ama bunlar da usül , makam gibi unsurlar çoğunlukla belirtilmemiş ya da 15.16 yy yazmalarında sözler öyle çarpık yazılmış ki, eserin asıl sözlerini çıkarmak belki de imkansız.
Böylece 19. yy öncesi musiki nota kaynaklarımıza bir tanesi daha eklendi.
Ben biraz iyimser tabiatlıyım. Zaman içinde başka şeyler de ortaya çıkacak diye umuyorum.
Zira son 10 yılda iki bilinmeyen kaynağa ulaştık: Rum notaları ve Kantemiroğlu edvarı Tahran nüshası(burada 20 ilave eser var) ayrıca Kevseri Mecmuası notaları da yayınlandı.
Sizler isterseniz, naçizane ,elimden geldikçe bu tip kaynaklar üzerine paylaşım yapmak istiyorum
Rum -bizans notaları için baş kaynağım:

Kyriakos Kalaitzidis

Post-Byzantine Music Manuscripts as a Source for Oriental Secular Music (15th
Post-Byzantine Music Manuscripts as a Source for Oriental Secular Music (15th to Early 19th Century) eBook (2012) / 978-3-89913-947-1 - Volume (2012) - Issue | Nomos eLibrary
Kitap artık ücretsiz indirilebiliyor.
Saygılarımla

Paylaşımınız için teşekkürler. Anlayamadığım bir nokta var. Hüseynî aşiran peşrevin notası pfd olarak paylaştığınız kaynakta mevcut mu? Siz sadece bestecinin ismi hakkındaki karışıklığa açıklama getirmek için mi bu kaynağı gösterdiniz? İnceledim ancak kaynakta eserin notasını göremedim. Yardımcı olabilirseniz sevinirim.

 

[OGUZ YUVANC]

Arda Hocam , geç cevap verdiğim için affınıza sığınırım. Yıllardır bu güzel siteye girme fırsatım olmadı. Önceden Facebooktan girmiştim , ancak Oradan giriş mümkün olmadığı için yeni hesap açtım.
Notayı aldığım yeri yanlış yazmışım.
Kaynak Rediscovered Musical Treasures Exegeses of Secular Oriental Music PART 1 olacaktı. Sürçi lisan etmişiz, affola..
Burada da, çok ilginç eserlerin notalarını vermiş ,iki müellif.
Rediscovered Musical Treasures, Exegeses of Secular Music - Transcriptions from post-Byzantine music MS into staff notation
Bu arada bu eserin Part 2 sini bulamadım.

 

[arda28]

Arda Hocam , geç cevap verdiğim için affınıza sığınırım. Yıllardır bu güzel siteye girme fırsatım olmadı. Önceden Facebooktan girmiştim , ancak Oradan giriş mümkün olmadığı için yeni hesap açtım.
Notayı aldığım yeri yanlış yazmışım.
Kaynak Rediscovered Musical Treasures Exegeses of Secular Oriental Music PART 1 olacaktı. Sürçi lisan etmişiz, affola..
Burada da, çok ilginç eserlerin notalarını vermiş ,iki müellif.
Rediscovered Musical Treasures, Exegeses of Secular Music - Transcriptions from post-Byzantine music MS into staff notation
Bu arada bu eserin Part 2 sini bulamadım.

Ekli dosyayı görüntüle 78353

 

[arda28]

Estağfurullah, paylaşımlarınız gerçekten çok değerli. İlginiz ve yardımınız için teşekkür ederim.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Değerli arkadaşlar, bu kaynakları çok dikkatli kullanmak lazım. Kalaycidis Osmanlı musiki literatürüne ve repertuarına hâkim değil. Eserler ve bestekârlarla ilgili bilgileri, ikincil hatta üçüncül kaynaklardan istifade ederek aktarıyor. Çok ciddi karışıklıklar ve yanlışlar var. Petraki’nin defterlerinin dökümü de çok sıhhatli değil. Şimdilik bu kadar bilgi vermekle iktifa ediyorum.

 

[OGUZ YUVANC]

Kesinlikle haklısınız Hocam . Bizans geleneği ile , Osmanlı gelenekleri arasındaki fark ta çok fazla. Osmanlı musikisi üzerine yazdığı zaman o hatalar çok fazla belli oluyor. Ayrıca Bizans sistemi de temelde Bizim sistemden farklar içeriyor ve devre göre ciddi farklar ihtiva ediyor. Hatta bu konuda bir video var. Prof. Dr. Mehmet Ali Sanlıkol sırf Efterpi ve takip eden 30 yıllık devirdeki matbu kitapların üzerine 10 yıl nasıl çalıştığını anlatıyor. Ayrıca Kalaitzidis ve bizans müziği konusundaki danışmanının bazı nasyonalist klişeleri de kullanmaları bilimsel yayınlar için iyi şeyler değil.

Kalaitzidis yayınları ,bizde hiç bilinmeyen kaynaklardan bahsetmesi ve 16.yy gibi mechul zamanlara ait eserler hakkında bilgi vermesi ile ilgi uyandırdı.Bu konuda önceden Bardakçının bir kitabı vardı , o da geniş kapsamlı değildi. Bence asıl sevindirici olan , artık müzikolojik açıdan kıymet taşıyan kaliteli yayınların ortaya çıkması oldu.
Mesela: Reform, Notation and Ottoman music in Early 19th C: EUTERPE- Mehmet Ali Sanlıkol