Sözlü Eser Her Telden (Dilden) Ol Meh Çalmıyor - Arif Bey (Hacı) - Rast

[Makam]

Eser:

Her telden (dilden) ol meh çalmıyor​

Bestekâr:

Arif Bey (Hacı)​

Güfte Sâhibi:

Faik Bey (Hacı)​

Makam:

Rast​

Form:

Şarkı​

Usûl:

Düyek​

Güfte:

-​

Kaynak:

Sanat Müziği Notaları​

İSAM - Cüneyd Kosal Türk Musikisi Arşivi | v7 - v9​

Diğer Bilgiler:

Arşiv No: 6349 -​

v7 | Notlar: Defterin başında "Melahat Kumkale'nin doğum günü için H. Ziyaeddin Akyiğit'e hediyesi 09.09.1955" notu vardır. Diğer Bilgiler: KD-79/30 s.34​

v8 | Notlar: Defterin başında "Haluk Güneyli'den aldım 7.2.1972" notu vardır. Diğer Bilgiler: D-35/11 s.8​

v9 | Notlar: Defterin başında "Haluk Güneyli'den Mart 1990" notu vardır. Diğer Bilgiler: D-56/18 s.43​

 

[Sadikkara]

Bu eser trtmüzik’teki makamat programında
Beste: Hacı Arif Bey
Güfte: Hacı Faik Bey şeklinde tanıtıldı.
Hacı arif beyin el yazması güfte mecmuasında mevcud imiş bu bilgi. Bülent Behlül Altunkeser hocamızdan naklen Ahmed Şahin Hoca aktardı..

 

[Derûnhân]

O halde yeni bir îkaz gelmedikçe böyle değiştiriyorum. Teşekkürler.

 

[Semih Özdemir]

Bu mecmuanın elyazması versiyonunu hiçbir kütüphanede bulamıyorum. Uzun zamandır da arıyorum açıkçası. Kütüphanelerde İstanbul İbrahim Efendi Matbaası'ndan çıkma h. 1290 tarihli baskılar var hep. Bunlarda ardınca iki Rast takım yer alsa da bu eser mevcut değil. Umarım bahsedilen kaynağa bir gün erişebiliriz.

 

[Levent Çelik]

Cahid Gözkân'a ait "Kütük" isimli defterde var mıdır acaba bu şarkı.

Malûm o defterdeki notalar Hacı Arif Bey'in talebesi Kanuni Mehmet Bey tarafından yazılıp, ondan da Yekta Akıncı'ya nakledilerek bugüne gelmiştir.

Yâni Mehmet bey Hocasının kâtibi konumunda bir nevî. Elinde olan varsa bakıp teyid edebilir.

Güftenin Faik Bey'e(1831-1891) ait olduğu kesinse, her ne kadar üslûbunu benzetsem de bestekârın Şakir Ağa (1779-1840) olması zor.

 

[Semih Özdemir]

Hocam bu kitabın yalnızca 2. cildi var bende, bunda eseri bulamadım. 1. cildine bakabilenler olursa belki orada vardır. Bu arada 2021'de 3. cildi de yayınlanmış sanırım, biraz evvel fark ettim.
Mûsıkîde Bir Silsile - Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı

 

[huseyink]

Hacı Arif Bey'in yazma mecmuası olduğunu hiç duymadım. Bülent Behlül Bey'e sordum, cevap gelince buraya yazarım. Matbu mecmuasında bu eser yok.

Cahit Gözkan'ın kütüklerinde bu eser yok.

Haşim Bey'in ve Bolahenk Nuri Bey'in mecmualarında ise eser Şakir Ağa'ya ait görünüyor.

 

[Semih Özdemir]

Çok teşekkürler @huseyink , Bülent Bey'den gelecek bilgiyi merak ediyorum doğrusu. Bu arada Haşim ve Nuri Beyleri takiben Ahmed Avni Konuk'un Hanende'sinde de bu eser Şakir Ağa'ya ait olarak aktarılmış. Hacı Arif Bey'in hayatta olduğu zaman diliminde yayınlanmış söz konusu iki mecmua, eserin Arif Bey'e ait olmadığını destekleyen güçlü birer delilken, bu bilginin Hanende'ye de aynen aktarılması kabaca 50 yıl içinde bu hususta bir itirazın olmadığını düşündürüyor ki bu da ayrı bir delil olabilir.

 

[Semih Özdemir]

Bu arada biraz evvel ilginç bir şey fark ettim. Etem Ruhi Üngör'ün meşhur antolojisinde bu eseri buldum. Rast faslı içerisinde verilen bu güfte, daha evvel Haşim, Nuri ve Ahmed Avni Beylerin mecmualarında gördüğümüz gibi yine Şakir Ağa'ya ait olarak aktarılmış. Ancak Etem Ruhi Bey'in bu güfte altına şöyle bir not düştüğünü fark ettim:

"Bu güftenin bestekârı; Hacı Arif Bey'in telifi olan «Mecmua-i Arifin S. 261 de Hacı Arif olarak gösterilmektedir." (2. cilt, s.940)

Hemen h. 1290 tarihli baskı Mecmua-i Arifi'nin işaret edilen sayfasına baktım. Aynı güftenin orada da verildiğini ve eserin Arif Bey'e ait olduğu bilgisinin aktarıldığını gördüm. Ancak işin ilginç tarafı, Arif Bey'e ait olarak verilen bu güftenin Rast faslında değil Hüseyni faslında (ikinci takım) yer alması Yani şöyle mi düşünmeliyiz:

Bu güfte en azından birden fazla kez bestelendi. Bunlardan biri Şakir Ağa'nın şu an elimizde olan Rast şarkısı, diğeri de Hacı Arif Bey'in şu an günümüze ulaştığını tespit edemediğimiz bir Hüseyni şarkısıdır Ne dersiniz @huseyink ?

 

[Semih Özdemir]

Ayrıca ilginç bir şey daha... Osmanlı Arşivleri'ndeki Muallim İsmail Hakkı Bey defterlerinde bu eseri buldum. Aynı güfte Şakir Ağa'ya ait bir Rast şarkı olarak notaya alınmış ama İsmail Hakkı Bey'in yazdığı bu nota, bu sayfada 9 nüsha nota örneği olan söz konusu eserimizle hiç alakası olmayan bir eseri yansıtıyor. Belli ki aynı eser değil, çok ilginç...

Yer Bilgisi : 297-13
Dosya Ek :
Belge Tarihi : M-01-01-1927

 

[Levent Çelik]

çile bülbülüm çile

 

[Sadikkara]

Kaynak vermemişim fakat; Makamat’ın 10.Bölümündeymiş bu eser, Evcara ve Rast Eserler okunmuş. Aradaki sohbet kısımlarındandır.

Herhalde Şakir Ağa’nın resimdeki yeri belli olmuş oldu, Semih Bey teşekkür ederiz. Defter miydi mecmua mıydı elyazması olan, onu şuan hatırlayamıyorum. Makamat’ın sohbet kısımları elimde mevcut değil.