Ansiklopedi Şahsiyet Nabi (Gaffarzade Yusuf)

Bilal Altay · 18 Temmuz 2022

Merhaba
İslam ansiklopedisinde Nabi'nin kendi şiirlerinden birini rehavi makamında bestelediği yazıyor. Sanırım bu eser günümüze gelmemiştir. Veya yanlış bilgi de olabilir. Bilemiyorum.

(Ansiklopedide en altta eserlerinden bir önceki paragrafta geçmektedir.)
NÂBÎ - TDV İslâm Ansiklopedisi

Ayrıca daha ilginç olan şey Wikipedia'da Nabi'nin Seyid Nuh adında besteler yaptığı yazmaktadır.
Bizim bildiğimiz Diyarbekirli Seyyid Nuh ile aynı dönemde yaşamış olması sebebiyle karıştırılmış olabilir mi? Onu da bilemiyorum.

Nâbi - Vikipedi

Bunları buraya yazmamın sebebi şudur ki bu konuyla ilgili bilgisi olan varsa, paylaşırsa sevinirim.
Herkese iyi geceler diliyorum.

Semih Özdemir · 19 Temmuz 2022

Bilal Altay' Alıntı:
Merhaba
İslam ansiklopedisinde Nabi'nin kendi şiirlerinden birini rehavi makamında bestelediği yazıyor. Sanırım bu eser günümüze gelmemiştir. Veya yanlış bilgi de olabilir. Bilemiyorum.
(Ansiklopedide en altta eserlerinden bir önceki paragrafta geçmektedir.)
NÂBÎ - TDV İslâm Ansiklopedisi

Ayrıca daha ilginç olan şey Wikipedia'da Nabi'nin Seyid Nuh adında besteler yaptığı yazmaktadır.
Bizim bildiğimiz Diyarbekirli Seyyid Nuh ile aynı dönemde yaşamış olması sebebiyle karıştırılmış olabilir mi? Onu da bilemiyorum.
Nâbi - Vikipedi

Bunları buraya yazmamın sebebi şudur ki bu konuyla ilgili bilgisi olan varsa, paylaşırsa sevinirim.
Herkese iyi geceler diliyorum.

Bu konuda bilgisi olanların paylaşacakları şeyleri merakla ben de bekliyorum. Konuyu gündeme taşıdığınız için teşekkür ederim.

"Seyyid Nuh adıyla beste yapması" bilgisini aktaran Vikipedi alıntınız dikkatimi çekti. Biraz incelediğimde metnin oldukça zayıf bir kaynakçaya sahip olduğunu düşündüm. Ayrıca bu kaynaklara doğrudan göz attımsa da "Seyyid Nuh adıyla beste yapması" hususunda bilgi aktardıklarını göremedim. Yani bu bilgi dayanaksız yazılmış. İslam Ansiklopedisi'nde ise daha geniş bir kaynak taraması yapılmış. Buradaki metinde de "Seyyid Nuh" mevzunda bir şey göremedim.

Rehavi bir eserinin olması hususunda ise İslam Ansiklopedisi'ndeki maddenin kaynakçasında yer alan [Asım Sönmez, "Şair Nabi'nin Bestekarlığı", İleri Musiki Mecmuası, XXI/250, Ankara 1969, s. 12-14.] künyeli makale dikkatimi çekmişti. Bunu bulup inceledikten sonra, makalenin bu bilgiyi Esad Efendi'nin meşhur Atrabü'l-Asar'ından alıntıladığını gördüm. Doğrudan Atrabü'l-Asar'a başvurduğumda söz konusu eserden şöyle bahsedildiğini gördüm:

...Mukaddemâ makam-ı Rehâvî'de usûl-i nîm-devrde

Rûhunda bâdeden yârın ki âb u tâb olur peydâ
Derûnumda benim bir ma'den-i sîm-âb olur peydâ

murabbaı cümle-i âsâr-ı muvâfıku'l-edvârından olup bundan mâ'adâ bir mikdâr zâde-i tab-ı ma'ârif-pîrâsı dahi vardır ki her biri pesendîde-i esâtîz-ı dekâyık-bahşâdır...

Yukarıdaki ifadelerden Nâbî'nin bu Rehavi murabbaının öne çıkmasının yanında, Esad Efendi'nin "Bundan başka bir miktar eseri vardır ki incelikler bahşeden üstatlarca beğenilmiştir" şeklinde aktardığı bilgiyle bundan başka bestelerinin var olduğu ve bunların beğenildiği de anlaşılıyor. Son olarak yine bu temel kaynakta da "Seyyid Nuh" bahsine rastlamıyoruz.

Belki güfte mecmuaları da incelenebilir. Böylece belki bu eser başta olmak üzere, dönemin üstatlarınca sanatsal değerinin yüksek olduğu değerlendirilerek beğenildiği aktarılan diğer eserlere dair daha detaylı bilgi edinilebilir. Keşke söz konusu eserleri duyabilseydik

Bilal Altay · 19 Temmuz 2022

Semih Özdemir' Alıntı:
Bu konuda bilgisi olanların paylaşacakları şeyleri merakla ben de bekliyorum. Konuyu gündeme taşıdığınız için teşekkür ederim.

"Seyyid Nuh adıyla beste yapması" bilgisini aktaran Vikipedi alıntınız dikkatimi çekti. Biraz incelediğimde metnin oldukça zayıf bir kaynakçaya sahip olduğunu düşündüm. Ayrıca bu kaynaklara doğrudan göz attımsa da "Seyyid Nuh adıyla beste yapması" hususunda bilgi aktardıklarını göremedim. Yani bu bilgi dayanaksız yazılmış. İslam Ansiklopedisi'nde ise daha geniş bir kaynak taraması yapılmış. Buradaki metinde de "Seyyid Nuh" mevzunda bir şey göremedim.

Rehavi bir eserinin olması hususunda ise İslam Ansiklopedisi'ndeki maddenin kaynakçasında yer alan [Asım Sönmez, "Şair Nabi'nin Bestekarlığı", İleri Musiki Mecmuası, XXI/250, Ankara 1969, s. 12-14.] künyeli makale dikkatimi çekmişti. Bunu bulup inceledikten sonra, makalenin bu bilgiyi Esad Efendi'nin meşhur Atrabü'l-Asar'ından alıntıladığını gördüm. Doğrudan Atrabü'l-Asar'a başvurduğumda söz konusu eserden şöyle bahsedildiğini gördüm:

...Mukaddemâ makam-ı Rehâvî'de usûl-i nîm-devrde

Rûhunda bâdeden yârın ki âb u tâb olur peydâ
Derûnumda benim bir ma'den-i sîm-âb olur peydâ

murabbaı cümle-i âsâr-ı muvâfıku'l-edvârından olup bundan mâ'adâ bir mikdâr zâde-i tab-ı ma'ârif-pîrâsı dahi vardır ki her biri pesendîde-i esâtîz-ı dekâyık-bahşâdır...

Yukarıdaki ifadelerden Nâbî'nin bu Rehavi murabbaının öne çıkmasının yanında, Esad Efendi'nin "Bundan başka bir miktar eseri vardır ki incelikler bahşeden üstatlarca beğenilmiştir" şeklinde aktardığı bilgiyle bundan başka bestelerinin var olduğu ve bunların beğenildiği de anlaşılıyor. Son olarak yine bu temel kaynakta da "Seyyid Nuh" bahsine rastlamıyoruz.

Belki güfte mecmuaları da incelenebilir. Böylece belki bu eser başta olmak üzere, dönemin üstatlarınca sanatsal değerinin yüksek olduğu değerlendirilerek beğenildiği aktarılan diğer eserlere dair daha detaylı bilgi edinilebilir. Keşke söz konusu eserleri duyabilseydik

Geri dönüşünüz ve bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim