Konu hakkında gelişmeleri aktarmak isterim, birkaç sorum da var. Yeni konu açmak mı daha uygun olurdu bilemiyorum ama şimdilik buraya yazayım.
Öncelikle bu başlıkta bahsettiğim sistemin gecikme sorununun etrafından dolaştığını tekrar hatırlatmak isterim. Sistem belirlenen ölçü bazında gecikmeleri düzeltiyor, herkes çalarken tam olarak metronomda duyuyor ama bir önceki döngüyü duyuyor, yani bilinen bir eserin icrasının aynı anda melodi değişimi o kadar mümkün değil. Bunu deneyip yapanlar da var ama nasıl başarıyorlar, bilemiyorum. Bu sistem arkada tekrar eden döngüler üzerine doğaçlama şeklinde sorunsuz çalışıyor. Gerçek zamanlı çalıyor hissi elde ediyorsunuz çünkü doğaçlama melodilerin değişimi zaten biraz da böyle işliyor.
Bu konudaki araştırmalardan sonra bir tane sanal ud enstrümanı buldum. Tam ismi şöyle: "Plectra Series 4: Turkish Oud". Bir süredir bu ve bir tane de lavta sesiyle çalışmalar yapmaktayım. Ninbot sitesi müdavimleri ilk garip karşıladı ama sonra hem ilgi çekti hem de güzel çalışmalar yaptık.
Bahsettiğim program içinde makamlar var ama yeni yeni bu konuda deneme yapmaya başladım. Bu konu hakkında da yukarda yazışmıştık, böyle bir uygulama zaten varmış ve aslında çalışıyor. Elbette gerçek enstrüman gibi olmaz ya da bununla Türk Sanat Müziği icra edilir, diyemem ama benim amacım sadece yeni sesler, yeni ses aralıkları şeklinde olduğu için hangi tür müzik olduğuna o kadar takılmıyorum. Zaten bu konuyu baştan sona okuyan olursa bağlamayı da bu işin içine dahil ettiğimden konuya ne kadar uzak olduğumu anlayabilir. Tabii hala neden ses aralıkları böyle ayrıldı? Neden ortak bir noktada buluşmadılar şeklinde sorularım var ama bu konuyu dağıtır. Zaten daha konuya dahil edebileceğim güzel bir bağlama vsti programı bulabilmiş değilim.
Konuyla ilgililer için bahsettiğim programı bulup denemesi zor olmayacaktır. "Plectra Series 4: Turkish Oud" ismiyle arattığınız zaman program hakkında genel bilgiye ulaşabilirsiniz. Bu program içindeki makam ayarları doğru mudur? İşte bu can alıcı nokta, eğer bir gün buradan biri bunu deneyip görebilirse çok sevinirim.
Tekrar ediyorum, lütfen yanlış anlaşılmasın, makam olayının bir mod olayı hatta bir kısmının da bir nevi jazz müziği teorisini andırdığı konusundaki bilgileri anlıyorum ama ben konuyu o kadar derinleştiremem, yani işin o yönüyle uzmanlaşmasına şu an için girmek istemiyorum çünkü aradığım tam olarak bu değil.
Ses aralıkları ve kombinasyonları şeklinde bir arayışım var. Türk Sanat Müziğinde kullanılan ses aralıklarının bilgisine de internetten ulaşmak o kadar mümkün değil. Aratınca sonuçlar geliyor ama birbiri ile tutarlı sonuçlar bulamıyorum. Arada konu hakkında bilim insanlarının makalelerine de denk geldim ama onlar da beni aşıyor. Mesela dün rast makamının seslerini araştırdım, çıkan bir iki sonucu bahsettiğim programdaki mikrotonal seslerle karşılaştırdım, birbirini tutmuyordu. Ya programdaki bilgi hatalı ya internetteki bilgi hatalı.
E Hicaz makamı için verilen notalar program ile tutunca o konudan devam ettim. Bilgi şöyleydi (şu an aklımda kaldığı kadarıyla yazıyorum umarım hatalı değildir):
E F G# A B C D E
Programın mikrotonal bölümünde C, F ve G# seslerinde özel ayarlar var. Bu da zaten anladığım kadarıyla olayın özünü oluşturuyor. Şimdi program üzerinden tekrar kontrol edemedim ama zaten konuyla ilgili birisi için kontrol etmek zor olmayacaktır. Burada ilk soru az önce de bahsettiğim şekilde programda hicaz için verilen özel ayarların doğru olup olmadığı, eğer doğruysa ikinci sorun da hicaz makamı için kullanılan ses aralıklarının doğru olup olmadığıdır. Bu iki bilgi tuttuğu için ben de konuyu ninbot sisteminde bir denemeye karar verdim.
Merak edip katılanlar oldu ama tabii mikrotonal olduğu için o kısımlar pek olmadı. Bu durumda olayın biraz daha karışık bölümüne geçiyoruz. Mikrotonal müziği altta batı müziği sesleri ile kullanabilir miyiz? Onun açısından da ufak bir deneme yapmış oldum. Aşağıda ninbot sisteminde kaydedilmiş minik bir örnek var. Alttaki melodi lavta sesi, mikrotonal değil ama mikrotonal olan C ve G# kullanmadan da olabiliyor sanki. Tabii mod sisteminde baskın sesi vurguladığınız zaman mod da değişiyor ama böyle bir durum pek olmadı diye düşünüyorum. Yani altta makam seslerini vurgulamadan E vurgulanırsa olay E minör'e dönebilir gibi ama üzerine E hicaz'da çalacak alan bırakıyor gibi geldi bana.
Tabii ki dünya vatandaşı ninbot müdavimi arkadaşlar, bu kadar uğraşıp bu olaya pek katılamaz gibi geliyor bana, ilk merak ettiler ama zor bir süreç, bu durumda yine iş konuyla ilgili buralardan katılacak arkadaşlara kalıyor ama şu vakte kadar pek kimseyi görmediğim için ona da pek ihtimal vermiyorum. Tabii yine de bunlar beni durdurmaz
Bu konuyu bir zihin senkronizasyonu olarak gördüğüm için üzerinde bu kadar duruyorum. Nihai amacım da aslında sadece bu.
Bahsettiğim örneği de ekleyerek konuyu bitireyim. Bunlar daha ilk denemeler, bilgilerin doğruluğundan da şüpheliyim elbette ama yine de çıkan sonuçtan memnunum, zamanla daha iyileri de çıkacaktır, katılmak isteyen olursa diye de tekrar yazmak istedim:
https://ninbot.com/mp3/20220618_2129-MtonalRockTribe-x.mp3
