Sözlü Eser Ey Gönül Feryat Eyleme - Belirsiz - Beyati

[efrūḫte]

Eser:

Ey Gönül Feryat Eyleme​

Bestekâr:

Belirsiz​

Güfte Sâhibi:

Belirsiz​

Makam:

Beyati​

Form:

Fenerli Şarkısı (Tragoudi)​

Usûl:

Sofyan​

Güfte:

Ey gönül, feryat eyleme, sabreyle cüz-i zeman,​

ki ïsos tin ipomonin sou lipithi i tikhi m kan. ​

​

Ey dilim, dilim, dilimsin, gerçek gayret götürmez, ​

omos prepi yennaiotis ston pathon tes dokimes. ​

​

Lakim cürmün nedir acab bu garaib feleğe,​

na min lipoun ap' ta splakhna m' aniatreftai pliyai? ​

​

Figanım ney-i sinemdir, didelerim lel olmuş,​

ap' ta dakria kai ponous ki ap' tous anastenagmous. ​

​

Ah aman, feryat ederim, ne bu çektiğim benim?​

Eos pote tosa pathi? Sothik' i ïpomoni m'. ​

​

Bu fani alemin yoksa bu misak-i kanoni,​

i emena monon takha adiakrita phthoni? ​

​

Merhamet etsen olma[z] mı, bir dem bu dil hasteye,​

kai tin phloga tis na svisoun eïtikhias tou piyai? ​

​

Ya, umudi kat' ederim hanegah-i dünyaden,​

yiati vlepo pou piyainoun ol' si kopi m' sto miden.​

Kaynak:

Rediscovered musical treasures : exegeses of secular oriental music / ed. and transcribed from post-Byzantine music manuscripts into staff notation by Thomas Apostolopoulos and Kyriakos Kalaitzidis​

Diğer Bilgiler:

• Fenerli geleneği gereği güftenin hepsinin, ezginin tekrarıyla okunacağı varsayılabilir (Protopsaltis'in Hisarbûselik Şarkısı gibi), ancak çalışmada bu konuda bir bilgi bulunmamaktadır.
• Okuma kolaylığı için güftenin Yunanca kısmını basitleştirerek Latin alfabesine çevirmeye çalıştım, hata yaptıysam affedin; güftenin Yunan alfabesindeki hâli notada mevcuttur.

 

[Derûnhân]

Bu eserin olmasa da örnek eseri ilk kez dinledim. Şimdi bu kayıttaki eser bizim müziğimiz mi oluyor yoksa Yunan mı? Milletlerarası bir kavga çıkarmak istemiyorum elbet , ancak bunu akademik açıdan nasıl değerlendirebiliriz? Sizce?

Ayrıca Yunanca biliyor olmanız da ilginç, izniniz olursa neden ve nasıl diye sormak isterim. Rum kökenli bir vatandaşımız mısınız acaba, yoksa "Google translate" vakası mıdır ? (Tabii ki kimsenin etnik kimliği kimseyi ilgilendirmez. Ama öyleyse sitemiz bir zenginlik kazanmıştır, o yüzden soruyorum, yoksa haddime değil tabii ki.)

 

[efrūḫte]

Bu eserin olmasa da örnek eseri ilk kez dinledim. Şimdi bu kayıttaki eser bizim müziğimiz mi oluyor yoksa Yunan mı? Milletlerarası bir kavga çıkarmak istemiyorum elbet , ancak bunu akademik açıdan nasıl değerlendirebiliriz? Sizce?

Ayrıca Yunanca biliyor olmanız da ilginç, izniniz olursa neden ve nasıl diye sormak isterim. Rum kökenli bir vatandaşımız mısınız acaba, yoksa "Google translate" vakası mıdır ? (Tabii ki kimsenin etnik kimliği kimseyi ilgilendirmez. Ama öyleyse sitemiz bir zenginlik kazanmıştır, o yüzden soruyorum, yoksa haddime değil tabii ki.)

Yani akademik çevreler uzun süredir "şu müzik kimindir?" olayına direkten bakmaktan çekiniyor aslında. Bakmamaları ne kadar sağlıklıdır bilmem, ancak şunu biliyorum; bu tür olaylara girince müzikten uzak, ideolojik bakış açıları tartışmayı hem güzelliğinden, hem de karmaşıklığından mahrum bırakıyor. TSM-THM ayrımından bahsetmiştiniz; mesela o Ziya Gökalp'in müziğe uzak bakış açısı üzerine yapılmış bir ayrımdır, ve Osmanlı'nın klasik müziğinin Balkanlar ve Orta Doğu'nun halk müzikleriyle etkileşimde olduğunu reddeder. Aynı mantıkla Türk ve Rum toplumlarının müziğinin (ki ayrı toplum dediğimiz şey nedir o da ayrı tartışma) etkileşim içinde olduğu gerçeğini de hem Türk hem de Yunan yazarlar yok saymıştır. Zaten bu konuşma açıldığında hep aklıma Balkan müzikologlarının makâm sisteminde bestelenmiş gibi duran halk müziği eserlerinin kaynağını Osmanlı dururken Hindistan'a bağlamaları geliyor.

Rum kökenli değilim; Yunancayı da ancak okuyacak, anlayacak kadar biliyorum; ve zaten buradaki parçayı çevirmedim, transkripsiyon denebilecek bir şey yapmış oldum biraz da bilgisayar yardımıyla. Tabii ki hiçbir fikrim olmadığı bir dilde bunu yapmazdım. Yanlış yapmış olma ihtimalim var mı derseniz var, çünkü bu günümüz Yunancası değil, halk Yunancası da değil. Güfteye transkripsiyonu neredeyse yazmıyordum, ama kâfiyelerin yerinde olması beni rahatlattı, ve büyük çoğunluğunun doğru çıkacağından eminim, ancak tam doğruluğunu bilmeden burada olmasın diyorsanız anlarım.

 

[Derûnhân]

Evet, ideolojik bir mesele maalesef. Sâdece o örnek eser kulağıma "bizdenmiş" gibi geldi ve nasıl konumlandıracağımı bilemediğimden sormak istedim. Bilmediğim ya da atladığım bir özellik net bir cevap vermeye yetebilir belki diye öğrenme amaçlı sordum.

ancak tam doğruluğunu bilmeden burada olmasın diyorsanız anlarım.

Tam aksine, ne kadar bilgi, o kadar iyi. Burada ya da Türkiye'de bulunan kaç kişi bunu okuyabiliyor ki zâten? Yâni onu zahmet edip yazmanız bile lüks. Bir sakınca yok, teşekkürler. Kendimden örnek vermem gerekirse, ben maalesef sizler kadar bu kültürü bilmiyorum ve genelde bilenlere danışıyorum. Ve hep aynı cümleyi kullanırım; bir yanlış varsa, bilen söyler, düzeltiriz. Aynen bu meselede olduğu gibi ama dediğim gibi düzeltebilecek kaç kişi vardır ki zâten? O yüzden buna da şükür.