Sözlü Eser Derviş Reca-yi Padişehi Neküned - Enfî Hasan Ağa - Bestenigar

[Makam]

Eser:

Derviş reca-yi padişehi neküned ​

Bestekâr:

Enfî Hasan Ağa​

Güfte Sâhibi:

Fasih Ahmed Dede​

Makam:

Bestenigar​

Form:

Y.S.​

Usûl:

Yürük Semai​

Güfte:

-​

Kaynak:

Sanat Müziği Notaları​

Nota Arşivleri | v6 ​

İSAM - Cüneyd Kosal Türk Musikisi Arşivi | v7, v8​

Diğer Bilgiler:

Arşiv No: 3308 -​

Dârülelhân Külliyâtı 075 ​

v7 | Diğer Bilgiler: D-19/57 s.97​

v8 | Notlar: Defterin başında "Kemal Gürses'in el yazısı Sadeddin Kaynak'tan alınan eserler notları vardır. Diğer Bilgiler: KD-78/16 s.38-39​

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Enfî Hasan Ağa’nın eseri

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Doğrusu: Derviş reca-yi padişehi neküned

 

[Faruk İnan]

Teşekkürler hocam, düzeltildi.

 

[oguzyuvanc]

Üstadlarım , aynı eserin Efterpi nota mecmuasından (1830) alınan versiyonunu paylaşıyorum. Meragiye atfedilmiş.
Ancak asıl ilginç kısım . Eserin Sabaya ait bir şey taşımaması. Çeviri yapan şahıs, bu seyrin Eski Bestenigar makamı ile uyumlu olduğunu ,sonradan değişmiş olabileceğini söylüyor.
Hızır bin Abdullah’da bestenigâr makamı târifi şu şekildedir: “ısfahân âgaz ide çârgâh yüzinden segâh karâr ide. ayrıca makaledeki kısmı da paylaşıyorum

 

[oguzyuvanc]

THE RESEARCH OF THE EARLY NINETEENTH CENTURY OTTOMAN MUSICAL STYLE THROUGH THE EXAMINATION OF THE EFTERPI MUSICAL COLLECTION
M.A. THESIS

Georgios KARAZERIS
Nota çevirisi yapanın notu:

 

[oguzyuvanc]

Seydi-El Matla
Ser âgâz eyle Gerdânide evinden

Hâzer it bang-i maklûbun rivirden

Heman tagyir-i bu’d it aşağa inde

Karâr eyle Sigâh Çargâh evinde

 

[oguzyuvanc]

Bestenigâr oldur ki Çargâh âğâz ide Zengüle göstere Segâh karâr ide

bir dürlü dahi Bestenigâr oldur ki Râst âğâz ide Çargâh karâr ide.” Ruh Perver Risalesi
Gerdâniye âğâze ede, Çargâh yüzünden Segâh karâr ede-Yusuf Kırşehri Risalesi

 

[mstferngzl]

Aslında bu makam hakkında -beste ekli makamlardan olduğu için- hep düşünmüşümdür Nigar yapısı nerede diye Nigar'dan Çargah'a oradan da Saba'ya dönüşerek gelmiş taa bu zamana kadar.

 

[mstferngzl]

Belki de o zamanın nigar anlayışında notada yahut akıllarındaki şekilleriyle aynı bizim şu an bazı saba eserlerde re natürel görüp biraz daha bemole yakın bastığımız gibi onlar da o zaman öyle yapıyorlardı. Sonradan notaya alan belki bunu bilmediği için ya da zaten o perdenin öyle basılacağını bildiği için kağıda o şekilde aktarmıştı, kim bilir Yeni gelen nota neredeyse v1 notasıyla aynı?

 

[oguzyuvanc]

mstferngzl Hocam , Ali Ufki'de yer alan Saba makamındaki At Nakli isimli Mehter Peşrevinde, re bemol değil, re naturel(neva) şeklinde yazılmış. Dediğiniz gibi saba perdesi belki bir zamanlar o kadar da pest basılmıyordu. Bu arada yazım yanlışı olabilir mi diye denedim. Re BEMOL basınca eser hiç te latif olmadı. Ya da Peşrev çok eski olduğu için(16.yy) Saba makamı şu anki şeklinde değildi. Saba yapısı Zirefkend-Kuçek diye adlandırılıyordu.
Bazı makamlarımızın ismi-cismi hiç değişmezken; Rast, hüseyni gibi.
Bazıları oldukça değişmiş yada farklı şekillerde tekrar yaşıyorlar ..Eski Uşşak, Eski Neva, Zirefkend, Büzürg(Okan Murat Öztürk'ün bu konuda bir makalesi ,bir de kongre sunumu var.) , Rehavi gibi..

 

[mstferngzl]

Evet hocam dediğiniz gibi de olabilir, herhalde o zamanlar hakkında bilebileceğimiz şeyler maalesef sınırlı, çoğu şey muamma olarak kalacak belki de

 

[oguzyuvanc]

Evet hocam dediğiniz gibi de olabilir, herhalde o zamanlar hakkında bilebileceğimiz şeyler maalesef sınırlı, çoğu şey muamma olarak kalacak belki de

Hocam , mus2 programında Bestenigar bir eseri yazarken re bemolü kaç komalık yazayım. Bunlar kitaplarda yazmıyor. Uşşak vb..için bulunuyor, ama Bestenigar ,Dügah için bulunmuyor.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Bestekarını da, güfte sahibini de uydurmuşlar. Muhtemelen çeviri de yanlış. Bu eser bizim bildiğimiz Bestenigardan başka bir şey değildir dostlar. Bu arada güfte Fasih Ahmed Dede’nindir.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Üstadlarım , aynı eserin Efterpi nota mecmuasından (1830) alınan versiyonunu paylaşıyorum. Meragiye atfedilmiş.
Ancak asıl ilginç kısım . Eserin Sabaya ait bir şey taşımaması. Çeviri yapan şahıs, bu seyrin Eski Bestenigar makamı ile uyumlu olduğunu ,sonradan değişmiş olabileceğini söylüyor.
Hızır bin Abdullah’da bestenigâr makamı târifi şu şekildedir: “ısfahân âgaz ide çârgâh yüzinden segâh karâr ide. ayrıca makaledeki kısmı da paylaşıyorum

Çeviriyi yapan kişi bu konuda doğru bir yorum yapmıyor maalesef.

 

[Levent Çelik]

Notasini verdiğiniz bugün bildiğimiz Bestenigâr y.s. Hızır Ağanın tarifi ise eski bestenigara ait.

Saba perdesi katiyyen pest basilmamali. Ister Saba ister Dügâh, Çargâh vs. Veya hangi perde üzerinde bu makamlar icrâ ediliyorsa orada da dik kullanılmalı.

Bunun için günde iki doz Münir Nurettin Bey'i tavsiye ediyorum

 

[Semerkandî]

Miraciye(Nâyi Osman Dede)Segâh Bahrinde olacak,Bestenigar Segâh perdesinde kalıyor,Hüzzâm gibi karar veriyor.M'irâciyenin Nutkunda,yâni metninde makam geçkileri de yazmışlar.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Ana başlıkta ilk mısra hala hatalı.