- Mesajlar
- 41
- Tepki Puanı
- 11
Acem makâmındaki devr-i kebîr îkâındaki "Acem Devri" pişrevini Sultan Veled bestelemiş ama internetteki ekser me'hazda bestekârlığına veya çaldığı sâza dâir bir mâlûmat bulamadım. Sebebi nedir?
- Konuyu başlatan kadirbahadıroğlu
- Başlangıç tarihi
Bestekârlarımızın eski üstâdlara eser atfetmek mu'tâdıdır. Fârâbî ve İbni Sînâ gibi mûsikî âlimlerinin besteleri yoktur fakat sonraki asırlarda bestelenen bir takım saz eserleri, belki de edeben, kendilerine ithaf edilmiştir. Örneğin Fârâbî'ye atfedilen Rehâvî Saz Semâîi nazarî ve lahnî açıdan bakıldığında asla iddia edildiği dönemi yansıtmıyor. Aynı durum Hâce-i Merâgî'nin kabul edilen Rast Kâr-ı Haydarnâme için de geçerli. Bu gibi örnekler zâîden devam eder. Acem peşrevinin bestekârı da mezkûr sebepten ötürü Sultan Veled olarak ibrâz edilmiş olabilir.
- Mesajlar
- 41
- Tepki Puanı
- 11
Demek bu sebeble tezkîrelerde kendisine yer bulmamış. Fârâbî'nin beste yapmadığını öğrendiğime de bir hayli şaşırdım. Acem - berefşan bir pîşrevi olduğunu sanıyordum. Çok teşekkür ederim açıklamanız için.
İhtimaller dâhilindedir. Ben teşekkür ederim efendim, muvaffakiyet dilerim.
- Mesajlar
- 5
- Tepki Puanı
- 0
Üstadlarım , başlık açma yetkim olmadığı için buraya yazıyorum. 12 makam , 6 avaze içinde bazı yapıları izah edebilir misiniz bana. Mesela şehnaz avazesinin günümüzdeki şehnazla alakası var mı.. ya da 12 makamdan zengülenin bugün ki zirgüleli Hicazla alakası nedir. Ladiklinin paylaştığı Zengüle seyrini anlayamadım. Bilgisi olanlardan destek bekliyorum.
Safiyuddin Urmevî'nin öncü olduğu mûsikî ekolüne "Sistemci Okul" denilir. Bu sistemde, isimleri dönem dönem değişse de genel çerçevede makamlar, "makam, âvâze, şube, terkîb" olarak dörde ayrılır. Bu konu çok daha bilimsel bir konu olmakla beraber en âmiyâne tabiri ile âvâze bugünkü "geçki/çeşni", şube ise "dörtlü/beşli" mâhiyetine tekâbül ediyor. Sistemci Okul'un bazı dizilere verdiği isimler günümüze farklı ulaşıyor ve bazı büyük edvâr sâhiplerin eserlerinde bu isimler değişim gösterebiliyor. Örneğin Nihâvend makamı Abdulbâkî Nâsır Dede'nin Tedkîk u Tahkîk adlı eserinde "eskilerin Nevâ dedikleri dizidir" diye açıklanıyor. Yahut bugün Geveşt perdesi dediğimiz Rast perdesinin altındaki 5 komalık fa diyez, eski edvârların bazılarında Rehâvî perdesi olarak geçiyor. Zengûle meselesine gelecek olursak Zirgüle ile aynı anlamdadır fakat belirttiğim gibi makam isimleri dönem dönem değişiklik gösterebildiği için günümüzdeki Zirgüle makamı ile olan alâkası ve benzerliğini bilemiyorum. Ayrıca müsaadenizle bir galât-ı meşhûru düzeltmek istiyorum: Hicâz ailesi makamlarını adlandırırken her birinin başına Hicâz yazmak (Hicâz Hümâyûn, Hicâz Uzzal, Hicâz Zirgüle) kat'iyyen doğru değil. Bunların her biri bir makamdır. Rast yahut Hüseynî ailesinden olan makamları yazarken başlarına ailenin reisinin isimleri yazılmıyor neticede. Vesselâm.