Sözlü Eser Rast Geldim Merg-Zar İçre O Şuh-i Dilkeşe - Osman Efendi (Hatipzade) - Rast

[Makam]

Eser:

Rast geldim merg-zar içre o şuh-i dilkeşe​

Bestekâr:

Osman Efendi (Hatipzade)​

Güfte Sâhibi:

Nevres-i Kadîm​

Makam:

Rast​

Form:

K.Natık​

Usûl:

Çenber​

Güfte:

-​

Kaynak:

Sanat Müziği Notaları​

Nota Arşivleri | v5​

Diğer Bilgiler:

Arşiv No: 8825 -​

Dârülelhân Külliyâtı 174-175 ​

 

[Levent Çelik]

2. Nota kimin el yazısıdır acaba? Hüseyin Top Dede'nin olabir mi @Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî ?

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Maalesef bilmiyorum hocam. Onun yazısına benzemiyor.

 

[Levent Çelik]

Kim varki talebeleri arasında?

 

[Derûnhân]

Belki Hüseyin Bey biliyordur? @huseyink

 

[huseyink]

Belki Hüseyin Bey biliyordur? @huseyink

Ne yazık ki bu yazının kime ait olduğunu bilmiyorum.

 

[Ftmnr]

ANLAMINI ÖĞRENEBİLİR MİYİZ?

 

[Sadikkara]

@Ftmnr Öncelikle şunu söylemek lazım, bu şiir sıradan bir şiir değil, kar-ı natık bestelensin diye için yazılmış. Kar-ı natık “Makam öğreten şarkı” gibi birşey. Birinci satırı dinleyip ezberlerseniz rast makamını öğrenebilirsiniz mesela. Velhasıl bir öğretici amacı var, makamları usulleri öğretmek için yazılmış şiiri de. İçinde geçen kelimeler özel olarak yerleştirilmiş.

Rast: makam ismi
Usul: “ritim” demek
Çenber: özel bir usul/ritim ismi

Bu formda bu kelimelerin yan/asıl anlamlarını kullanarak bir şiir yazıyorlar genelde.

*Rast* geldim merg-zar içre o şuh-i dilkeşe
Bir *usul* ile der *çenber* ettim ram anı

Çayırlıkta rastladım o gönlü-çeken (gönlün arzuladığı) güzele
Bir yolla (allem edip kullem edip demek istiyor heralde) çevreleyip (çenber etmek ne ise artık) onu kendime bağladım

Diyor gibi..

Şiirin maksadı okuyanı biraz eğlendirmek hem de musıki öğretmek. “Rast, çenber” gibi musiki tabirleri kullanılarak yazmak bir zorluk getiriyor ama keyfi de orada. Anlamlı olması gerekiyor aynı zamanda makamın dokusuna da uymalı. Saba mutlulukla ilişkilendirilmez mesela gibi gibi.. Ve ona göre bestelenecek tabî ki de. Sanatlı fakat mânâ için olmasından çok sanki vazifesi açısından kıymetli. Tam tanımını yapamıyorum. Atladığım birşeyler var..Kar-ı natık güfteleri böyle oluyor genelde. Abiler söylesin daha nasıl özellikleri var.

 

[Murselin]

Bu eserin güftesi 1762'de vefat etmiş olan Nevres-i Kadîm'e aittir.