Saz Eseri Peşrev - Katip Çelebi - Hicaz-ı Acem, Hicaz-ı Türki, Hicaz-ı Uşşak

[Makam]

Eser:

Peşrev​

Bestekâr:

Katip Çelebi​

Güfte Sâhibi:

Belirsiz​

Makam:

Hicaz-ı Acem, Hicaz-ı Türki, Hicaz-ı Uşşak ​

Form:

S.Eser​

Usûl:

Düyek​

Güfte:

-​

Kaynak:

Sanat Müziği Notaları​

Diğer Bilgiler:

Arşiv No: E1049 -​

"Hicaz-ı Acem", "Hicaz-ı Türki", ve "Hicaz-ı Uşşak" şeklinde 3 farklı ismle anılan bu makamların aslında aynı terkibe sahip olduğu anlaşılmıştır. O yüzden 3 makam ismi altında kaydediyoruz. Bundan önce bu eser "Hicaz-i Acem" olarak kayıtlıydı.​

 

[Levent Çelik]

Katip Çelebi'nin oldu kesin midir?

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Katip Çelebi’nin musiki eserleri bestelediği bir yakıştırmadır. Böyle bir şey yok. Bu eserler çoğunlukla 19/20. yüzyıl mahsülüdür.

 

[Derûnhân]

O halde bu eser belirsiz mi olarak kaydedilmesi gerekir?

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Bu tip eserler daha ilk bestlendiğinde bir bestekâr yakıştırılmış olabiliyor. Bu atıf da tarihî belgedir ve korunmalıdır. Ama nasıl? mesela “Kâtip Çelebi’ye atfedilmiştir” gibi bir ifade ile yazabiliriz. Unutmayınız ki bazı bu tip eserler yakıştırılan bestekârla o kadar özdeşleşmiştir ki siteye giren ziyaretçiler ya da üyelerimiz, bahis konusu eseri yakıştırma bestekarının ismi ile arayabilir. Şu halde bu bilginin bir şekilde arama seçeneklerine yansıtılması gerekir. Ama açık bir şekilde Kâtip Çelebi’yi, Fârâbî’yi, Sultan II. Bayezid’i ve hattâ Eflatun’u bestekâr olarak yazmak, bugünün şartlarında biraz komik kaçar

 

[nihavend]

Şu Platon'a atfedilen eser nedir acaba? Bir efsane olarak hep duydum ama hiç rastgelmedim?

 

[Derûnhân]

34 tâne eser gözüküyor. O zaman hepsi böyle kalsın başka bir fikriniz yoksa.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Değerli Derûnhân, yukarıda “başka bir fikrim”i yazdım zaten O şekilde yazılması “atıf” olduğu isabet olur kanaatindeyim.

 

[Mahzen-i Esrâr-ı Mûsikî]

Şu Platon'a atfedilen eser nedir acaba? Bir efsane olarak hep duydum ama hiç rastgelmedim?

Abi onlar da yazdığım gibi “Eflatun”a atfedilen eserler, aynı şey, hiçbir ilgisi yok, müziğin ve tabiatın gereği olarak olamaz zaten. O zamandan bu zamana herşey değişiyor. O zamanın müziğini duysak çok yüksek ihtimalle çok yabancı gelir bize. Enstrümanlar, onların ses sahaları hepsi başka bir âlem.

 

[Derûnhân]

Değerli Derûnhân, yukarıda “başka bir fikrim”i yazdım zaten O şekilde yazılması “atıf” olduğu isabet olur kanaatindeyim.

Şimdi hem silinsin istemiyoruz, yâni bestekâr künyesinde o isim kalmalı (ki arayanlar bulabilsin). Ama bir yandan da onun değil eserler. Ne yapacağımı bilemedim açıkçası, sonuç olarak böyle olur mu?