[USER=5659]@Ftmnr[/USER] Öncelikle şunu söylemek lazım, bu şiir sıradan bir şiir değil, kar-ı natık bestelensin diye için yazılmış. Kar-ı natık “Makam öğreten şarkı” gibi birşey. Birinci satırı dinleyip ezberlerseniz rast makamını öğrenebilirsiniz mesela. Velhasıl bir öğretici amacı var, makamları usulleri öğretmek için yazılmış şiiri de. İçinde geçen kelimeler özel olarak yerleştirilmiş.
Rast: makam ismi
Usul: “ritim” demek
Çenber: özel bir usul/ritim ismi
Bu formda bu kelimelerin yan/asıl anlamlarını kullanarak bir şiir yazıyorlar genelde.
*Rast* geldim merg-zar içre o şuh-i dilkeşe
Bir *usul* ile der *çenber* ettim ram anı
Çayırlıkta rastladım o gönlü-çeken (gönlün arzuladığı) güzele
Bir yolla (allem edip kullem edip demek istiyor heralde) çevreleyip (çenber etmek ne ise artık) onu kendime bağladım
Diyor gibi..
Şiirin maksadı okuyanı biraz eğlendirmek hem de musıki öğretmek. “Rast, çenber” gibi musiki tabirleri kullanılarak yazmak bir zorluk getiriyor ama keyfi de orada. Anlamlı olması gerekiyor aynı zamanda makamın dokusuna da uymalı. Saba mutlulukla ilişkilendirilmez mesela gibi gibi.. Ve ona göre bestelenecek tabî ki de. Sanatlı fakat mânâ için olmasından çok sanki vazifesi açısından kıymetli. Tam tanımını yapamıyorum. Atladığım birşeyler var..
Kar-ı natık güfteleri böyle oluyor genelde. Abiler söylesin daha nasıl özellikleri var.
