Nezih Uzel'in Bilinenden Farklı İcra Ettiği Eserler

NotaEserBestekarGüfte SahibiMakamFormUsul
1Can Yine Bülbül OlduBelirsiz (Geleneksel)Niyazi MısriNevaİlahiNim Sofyan
2Derman Arardım DerdimeBelirsiz (Geleneksel)Niyazi MısriHüseyniİlahiSofyan
3Ey Risalet Tahtının Hurşid-i Mah-ı EnveriBelirsiz (Geleneksel)GazaliHüseyniİlahiSofyan

a3.jpg

Nezih Uzel

Esasında Nezih Uzel'in icracılığı, şüphesiz ki, başlı başına bir çalışma konusu olabilir. Hatta olmalıdır da. Biz, bu konuda, haddimizi fazla zorlamadan, sadece iki noktaya temas etmekle yetinelim. Birincisi, Nezih Uzel'in, elinize notasını alıp inceleyeceğiniz, yahut bir enstrümanla çalmaya çalışacağınız bir eseri, kendisi icra ederken, bambaşka bir boyuta taşıdığıdır. Kağıt üzerinde oldukça basit duran bir nağme dizisi, Nezih Uzel'in sesiyle inanılması güç derecede sanatlı bir icraya dönüşür. İkincisi ise, ömrünün hemen hemen ilk yarısını, resmi olarak kapanan tekkelerin hayattaki son temsilcileriyle haşır-neşir olarak geçiren Nezih Uzel'in, eğer bu musiki sahasında "Tekke Tavrı" denilen bir alt başlık var ise, başvurulması gereken en öncelikli kaynaklardan birisi olduğudur. Üstadın, öğrencilerine ve eşrafına ısrarla ve özellikle vurgulayarak naklettiği gibi; okunan her ilahi, o anki neşeye göre şekillenir. Bunun bir standardının olması, en başta bu işin doğasına aykırıdır.​

Yukarıdaki eserleri ve Nezih Uzel icrasıyla yeniden yazılmış notalarını, bu noktaları vurgulamak gayesiyle, ayrı bir başlık altında sizlerle paylaşmayı uygun görüyoruz.​

Listedeki eserlerden "Can Yine Bülbül Oldu" güfteli ilahi, Nezih Uzel'in, Kudsi Erguner ile beraber 1977'de Paris Radyosu için verdikleri bir konserin yıllar sonra "Turquie Musique Soufie" adıyla yayınlanan albüm versiyonundan notaya alındı. Konser, "Güzel Aşık Cevrimizi Çekemezsin Demedim mi" güfteli ilahiyle başlıyor ve bağlı bir şekilde ardından bu ilahi, ekseriyetle bilinen halinin aksine, Neva perdesinden değil, Hüseyni perdesinden seyre başlanarak icra ediliyor.​

Listedeki eserlerden "Ey Risalet Tahtının Hurşid-i Mah-ı Enveri" güfteli Hüseyni ilahi, Nezih Uzel'in, Kudsi Erguner ile beraber 1990'da Paris'te kaydettikleri "Turquie Musique Soufie Ilahi et Nefes" adlı albümden notaya alındı. Bu eser, albümün Uşşak makamında ilahilerden oluşan bölümünün sonunda, ekseriyetle bilinen halinden farklı olarak, zemin kısmını oluşturan mısraların tamamı yarım vuruşluk es ile başlayacak şekilde icra ediliyor.​

(1990).jpg

Nezih Uzel
Üsküdar (1990)

  • Gönüldaş
Reactions: Levent Çelik