Biyografi

(1944).jpg

Sene 1944, Nezih Uzel 6 yaşında

Gazeteci-yazar ve müzisyen Nezih Uzel, 1938 yılında Mudanya'da doğdu. Babası Şumnu'nun Hocazadeler ailesinden Çanakkale Şavaşı gazisi, Haydarpaşa Tıbbıye-i Şahane ve Gülhane Asker Hastahanesi 1915 mezunu Doktor Mehmet Muhlis, Annesi Fatih Medreseleri Dersiamlarından Sarı Güzel Cami imamı, Filibe doğumlu Hüseyin Hüsnü Efendi'nin kızı Hacer İhsan'dır. İlköğretime Mudanya'da Şükrü Çavuş İlkokulu'nda başlayıp, 12 Eylül İlkokulu'nda tamamladı. Uzel, 1949 yılında ailesi ile birlikte İstanbul'a taşındı. 1957 yılında Galatasaray Lisesi'ni bitirdi. Uzel İstanbul Şehrinden o yıllarda hayatta olan eski kültürün son ve en güçlü temsilcileriyle tanıştı: Ordinaryus Profesör Doktor Süheyl Unver, Kudümzen Başı Sadettin Heper, Neyzen Başı Halil Can. Hat ve tezhip sanatında hattat Necmettin Okyay, Halim Yazıcı ve Bekir Pekten'in derslerini takip etti.​

Yenikapı Mevlevihanesi son şeyhi Abdülbaki Efendi'nin oğlu Resuhi Baykara, büyük araştırmacı ve ilim adamı Abdülbaki Gölpınarlı ve Şeyh Mithat Bahari Beytur araçılığıyla Mevlevi kültürüne girdi. 15 yıl Üsküdar'da eski Özbekler Dergahı son şeyhi Necmettin Özbekkangay'ın hizmetinde bulundu. Devrin şöhretli Milliyet gazetesi köşe yazarı Mevlevi Refii Cevat Ulunay'ın teşvikiyle gazeteciliğe başladı. Bu sayede dönemin pek çok yazarı ile dostluklar kurdu: Refik Halit Karay, Falih Rıfkı Atay, Reşat Ekrem Koçu, Yaşar Kemal, Haldun Taner...​
(1959).jpg

Nezih Uzel gençlik yıllarında, bir sahafta (1959)

Yurt dışında Fransız Match Dergisi başyazarı Raymond Cartier, Roger Garaudy, Mme.Carrère d'Encausse, Oryantalist Edward Said, gibi kişilerle tanışarak kitaplarını çevirdi.​

Bu kişilerin Türkiye'de tanınmalarına yol açtı. Özellikle üzerinde pek çok tartışmanın yer aldığı "oryantalizm" konusunda Türk okuyucusunun daha güçlü bilgiler edinmesine önayak oldu. Mevlana ve Mevlevilik kültürünün Batı'da en güçlü temsilcileri olan Pof. Anna Masala, Mme Eva de Vitray Meyerovitch ve Annemarie Schimmel ile uzun yıllar süren dostluklar kurdu. Bu değerli kişilerle birlikte kongrelere, konferans ve panellere katıldı. Mevlana üzerinde Batı'da pozitif ve insanlığa faydalı bir anlayışın oluşması doğrultusunda bu yazarları etkiledi. İletişim eksikliklerinden doğan sapma ve yanlışlıkların düzeltilmesi yolunda çaba harcadı.​

Pek çok yerli-yabancı çeşitli gazetelerde muhabirlik, köşe yazarlığı yaptı. 1966 Münir Nurettin Selçuk yönetimindeki İstanbul Belediye Konservatuarı İcra heyetinde 7 yıl kudümzen, TRT İstanbul Radyosu Türk Sanat Müziği kadrosunda 34 yıl ritm sanatçısı olarak çalıştı. 2003 yılında TRT İstanbul Radyosu'ndan emekli oldu. İslam, tarih, kültür ve sanatı ile ilgili otuza yakın kitabı ve yurt içinde ve yurt dışında eski tasavvuf müziğini içeren 28 plak, CD ve kaseti yayınlandı. Avrupa, Amerika, Kuzey Afrika ve Uzak Doğu'da defalarca konser verdi.​

Uzel, semazenbaşı Ahmet Bican Kasaboğlu ile 1981 yılında İstanbul'da eski Galata Mevlevihanesi çerçevesinde İstanbul Sema Grubu'nu kurdu. Bu grup yurt içinde ve Batı ülkelerinde yüze yakın konser ve sema gösterisi düzenledi. Galata Mevlevihanesi ve TC Vakıflar İdaresine bağlı eski Üsküdar Mevlevihanelerinde ilk defa sema gösterisi yaptı. Grup 1987 yılında Konya Belediyesi'nin daveti üzerine o yıl uluslararası Konya Mevlana ihtifalinin müzik ve sema görevini üstlendi. Aynı yıl eski Kütahya Mevlevihanesi'nde 1925'ten bu yana düzenlenen ilk sema törenini gerçekleştirdi.​

Grup 1998 yılında Prof. Guiseppe Fanfoni tarafından onarılan Kahire Mevlevihanesi'ni hizmete açtı. Girit, Haniye-Lübnan, Trablusşam, Halep ve Kudüs Mevlevihanelerini gündemine aldı. İstanbul Sema grubu onsekiz yılda otuza yakın semazen yetiştirdi. Paris'te kurulan Association Mevlana ve Londra'da kurulan Rumi Society ve Finlandiya'da bulunan Nefes derneklerine ilham kaynağı oldu. Grup son yıllarda eski Mevleviliğin kültür mirasını korumak ve bu mirası evrensel çağdaş bir kullanıma hazırlamak amacı ile program ve proje üretmektedir.​

Yazının kaynağı "Sanat ve Kültür Hayatının 50. Yılında Gazeteci-Yazar Nezih Uzel" adlı broşür