Bestekâr
Osman Dede
Güfte Sâhibi
Belirsiz
Makam
Neva
Form
Peşrev
Usûl
Çenber
Kaynak
Sanat Müziği Notaları, Kevserî Mecmuası

Makam

DîvânMakam Robotu
Mesajlar
45071
Tepki Puanı
484
Eser:

Bestekâr:

Güfte Sâhibi:
Belirsiz

Makam:
Neva

Form:
S.Eser

Usûl:

Güfte:
-

Kaynak:

Diğer Bilgiler:
Arşiv No: -
v2 | Tenkitsiz
v3 | Çenber yorumu
v4 | Devr-i Revan yorumu
  • Osman Dede belki de bu eseri bilerek bu şekilde bestelemiştir, ancak bu ihtimâli düşünmeden önce, hangi usûl(ler)de olacağı konusundaki belirsizliği çözmek gerekir. Yine de bu ihtimâli gözetmek için, tenkitsiz versiyonunu koydum. (Tura'nın tıpkıbasımında da bu versiyon var)
  • Eser Çenber usûlünde olup, yanlış tasnif edilmiştir. Ancak bu eserin Çenber usûlüne uygunluğu da tartışılır bir meseledir; usûle zaman olarak uyması için tashih edilmesi gereken yerler de vardır. (Owen Wright versiyonuna benzer)
  • Eser Devr-i Revan usûlünde olup yanlış notaya alınmıştır. Devr-i Revan usûlünde çoğu zaman bu şekil hatalar yapılmış, hattâ çoğu zaman aynı hata yapılmış olduğundan (Ekinci'ye göre, "k ve 4k zamanların yarım misli daha uzun yazılması" ile bu hata çözülür), eser beklenen eklemelerle, Devr-i Revan olarak çalınabilir. (Tura'nın tıpkıbasımında da bu versiyonun benzeri var)
 

Bütün Ekli Dosyaları İndir

Moderatörün son düzenlenenleri:
Mesajlar
202
Tepki Puanı
318
Eserin Kevserî Mecmuası versiyonu.

Bu eserle ilgili söylenecek çok şey var; ancak usûlünün yenilikçi yapısı, bu eserle ilgili en ilginç tartışma konusu olmuştur. Ekinci, bu anlaşmazlığı iki buçuk sayfada anlatmış; ben ise görece kısa tutup üç ihtimâlin olduğunu söylemekle yetineyim:
  • Osman Dede belki de bu eseri bilerek bu şekilde bestelemiştir, ancak bu ihtimâli düşünmeden önce, hangi usûl(ler)de olacağı konusundaki belirsizliği çözmek gerekir. Yine de bu ihtimâli gözetmek için, tenkitsiz versiyonunu koydum. (Tura'nın tıpkıbasımında da bu versiyon var)
  • Eser Çenber usûlünde olup, yanlış tasnif edilmiştir. Ancak bu eserin Çenber usûlüne uygunluğu da tartışılır bir meseledir; usûle zaman olarak uyması için tashih edilmesi gereken yerler de vardır. (Owen Wright versiyonuna benzer)
  • Eser Devr-i Revan usûlünde olup yanlış notaya alınmıştır. Devr-i Revan usûlünde çoğu zaman bu şekil hatalar yapılmış, hattâ çoğu zaman aynı hata yapılmış olduğundan (Ekinci'ye göre, "k ve 4k zamanların yarım misli daha uzun yazılması" ile bu hata çözülür), eser beklenen eklemelerle, Devr-i Revan olarak çalınabilir. (Tura'nın tıpkıbasımında da bu versiyonun benzeri var)
 

Bütün Ekli Dosyaları İndir

Son düzenleme:
Mesajlar
1545
Tepki Puanı
2655
Ben başka bir şey diyeyim. Bu notalardan Neva makamını duyabilen olmuş mu?

Nağme istifleri Neva makamından ziyade Hüzzam seslerine yönlendiriyor. Ya da ben yapamamış olabilirim.

Usulü Devr-i Revan yapmak için notada olmayan değerleri eklemek afaki bir müdahale olur.
Çenber usulüne gayet güzel oturuyor?
 
Son düzenleme:
Mesajlar
202
Tepki Puanı
318
Ben başka bir şey diyeyim. Bu notalardan Neva makamını duyabilen olmuş mu?

Nağme istifleri Neva makamından ziyade Hüzzam seslerine yönlendiriyor. Ya da ben yapamamış olabilirim.
Makamsal yapısına detaylı bir şekilde bakmadım, bildiğimiz Nevâ'dan bazı farklılıklar var, ve tabii siz daha iyi bilirsiniz. Ancak bu konuda "Dimitri Cantemir Edvarı'nın Makam Kavramı Açısından İncelenmesi" adlı bir tez var; oradan iletiyorum:
"Analiz: Birinci hânede yerinde nevâ makāmı dizisi kullanılarak seyredilmiştir. İkinci hânede nevâda rastlı, muhayyerde uşşaklı kalışlar yapılıp, muhayyer üzerinden rast çeşnisi ile nevâ perdesine inilmiş ve dügâhta uşşaklı tam karar ile mülâzime sona ermiştir. İkinci hâneye evc perdesi üzerinde segâhlı kalış ile girilip, ardından nevâ üzerinde rastlı kalınmış, gerdâniye perdesi üzerindeki bûselik çeşni kullanıldıktan sonra nevâ üzerinde yine rastlı kalış yapılmış ve hâne sona ermiştir. Üçüncü hânede nevâ perdesi üzerinde bûselikli kalışlar yapılmış, segâh perdesi üzerine nevâ üzerindeki hicazın bir kısmı gösterilerek hüzzam makāmı hissettirilerek düşülmüş ve hâne nevâdaki bûseliğin bir kısmı köprü olarak kullanılarak bitmiştir."
Eğer bu analiz doğruysa, nevâ makamında bir eser için çok sıra dışı değil. Ancak sizin dediğiniz gibi Hüzzam hissettirdiğini de yazmış.
Usulü Devr-i Revan yapmak için notada olmayan değerleri eklemek afaki bir müdahale olur.
Çenber usulüne gayet güzel oturuyor?
Maalesef durum o kadar basit değil. Eseri melodik cümlelere ayırınca (arada daha küçük farklar barındıran 34 ve 26'yı 36 ve 24'e değiştirsek bile) 31 ve 39 gibi çenber usûlüne uygun düşmeyen uzunluklar buluyoruz. Bunları da tashih edersek zâten eseri Devr-i Revan usûlüne çevirmekten daha az kökten bir değişim yapmış olmayız. Bu eser, Devr-i Revan'da yapılan bu hatayı gördüğümüz ilk eser de değil, Rast "Kadim" Peşrevi'nin MSS versiyonunda da aynı hatayı görüyoruz meselâ.
 
Üst Alt