Saz Eseri Peşrev - Itri (Buhurizade Mustafa Efendi) - Rast

[Makam]

Eser:

Peşrev​

Bestekâr:

Itri(Buhurizade Mustafa Efendi)​

Güfte Sâhibi:

Belirsiz​

Makam:

Rast​

Form:

S.Eser​

Usûl:

Firengifer-Berefşan​

Güfte:

-​

Kaynak:

Sanat Müziği Notaları​

Diğer Bilgiler:

Arşiv No: -​

 

[arif]

Bu notadaki huseyni perdesine 8 koma bemol yazilmis 1 koma pesmi demek istemis bi fikri olan varmi. Birde bazi albumler var youtube da. Anonim eserler ıtrinin rehavi peşrevi vb. Iceren omar in vb. Bunlarin notalarina nereden ulasabiliriz burada yok notalar sanirim.

 

[Faruk İnan]

Bu notadaki huseyni perdesine 8 koma bemol yazilmis 1 koma pesmi demek istemis bi fikri olan varmi

İlk defa görüyorum böyle bir durumu. Segâh ârızası yerine mi'ye 8 koma bemol koymuş. Bir hata yapılmış olmalı.

 

[nihavend]

Ekrem Karadeniz notasyonu. İlgili işaret 1 koma bemol anlamına geliyor.

 

[arif]

Yani rast makaminda hisarek kullaniliyormu bunu tamamen oylemi icra etmek gerekior

 

[Faruk İnan]

Rast perde düzeni düşünüldüğünde ''haddim olmayarak'' oradakinin normal Hüseynî olduğunu düşünüyorum. Eser içinde devamlı kürdî alarak segâh vurgusu yapılması dolayısıyla mi'yi pestleşmiş düşünebilir notist fakat segâh eserlerde de oraya mi koma bemolü yazılıyor ama örneğin Itrî'nin Segâh Mevlevî Âyîn-i şerîfinde hiç komalı basılmıyor o mi, Hüseynî basılıyor. 20. yüzyıl makam anlayışı ve yeni metotlarla birlikte (Arel sisteminden bahsediyorum) bu kafa karışıklığı daha da ayyuka çıktı. Yine haddim olmayarak donanıma sadece segâh ve evç ârızaları getirerek icrâın daha doğru olacağını düşünüyorum.

 

[nihavend]

Ekrem Karadeniz notasyonunda (ki aslında buna "Töre-Karadeniz Sistemi" demek daha makul olur herhalde) Segah perdesi de 1 koma bemol almıyor mesela. Buradaki Rast peşrev bir yana, Segah makamındaki eserlerde bile Si doğal haliyle hep naturel.

Genel olarak frekans ölçümüyle alakalı bir problem olabilir belki. Muhakkak bir mantığı vardır. Ekrem Karadeniz'in nazariyat kitabına bakılabilir anlamak için.

 

[arif]

.

 

[arif]

Rast perde düzeni düşünüldüğünde ''haddim olmayarak'' oradakinin normal Hüseynî olduğunu düşünüyorum. Eser içinde devamlı kürdî alarak segâh vurgusu yapılması dolayısıyla mi'yi pestleşmiş düşünebilir notist fakat segâh eserlerde de oraya mi koma bemolü yazılıyor ama örneğin Itrî'nin Segâh Mevlevî Âyîn-i şerîfinde hiç komalı basılmıyor o mi, Hüseynî basılıyor. 20. yüzyıl makam anlayışı ve yeni metotlarla birlikte (Arel sisteminden bahsediyorum) bu kafa karışıklığı daha da ayyuka çıktı. Yine haddim olmayarak donanıma sadece segâh ve evç ârızaları getirerek icrâın daha doğru olacağını düşünüyorum.

Kurdi alarak derken?

 

[Faruk İnan]

Kurdi alarak derken?

La bakiyye diyezden bahsediyorum efendim, yeden.

 

[arif]

Anladim ben yeniden inceleyim o zaman kurdi aldigi icin segah vurgusu daha bi hissediliyor diyorsunuz sanirim

 

[Faruk İnan]

Evet ama bu eser genelinde ve diğer yüzlerce esere baktığımızda ecdâdın bütün Rast eserlerde aynı perdeleri kullandığını görüyoruz. Zaten buradaki mesele kıymetli Nihavend adlı üyenin bahsettiği gibi notalamayla alâkalı bir durum. Bir yerde Ekrem Karadeniz'in perdelere de değişik isimler verdiğini duymuştum. Örneğin segâh'ın yedeni olarak kullanılan la diyez'i hem dik bastığını hem de ona Dilâra ismini verdiğini duymuştum yanlış hatırlamıyorsam -ki TanbûrÎ Cemil Bey de hep taksimlerinde dik kullanır bu perdeyi fakat bu konuda kapsamlı bir bilgiye sâhip değilim. Belki de bununla alâkalı bir işârettir o.